بررسی کتاب بادبادک باز (نوشته خالد حسینی)

بادبادک باز فقط یک کتاب نیست، بلکه جلوه‌ای از تاریخ و فرهنگ افغانستان است. خالد حسینی نویسنده کتاب بادبادک باز (The Kite Runner) با توصیفات واقعی، فرهنگ و جو حاکم در زمان حمله طالبان به این کشور را به خوبی بیان کرده است. در ادامه مطلب همراه اون یا این باشید تا ببینیم کتاب بادبادک باز درباره چیست و چرا اینقدر طرفدار دارد.

معرفی کتاب بادبادک باز

کتاب بادبادک‌باز اولین اثر و برجسته‌ترین اثر نویسنده افغان خالد حسینی است که از او چهاذ رمان تا به امروز منتشر شده است؛ هزار خورشید تابان، بادبادک باز، دعای دریا و ندای کوهستان. از افتخارات کتاب بادبادک‌باز این است که برنده جایزه بوکه 2004، برنده جایزه ادبی الکس، برنده جایزه ادبی Elle شده است.

این کتاب روایتی جذاب با تصویر‌سازی‌های بسیار زیبا که نظر خواننده را به خود جلب می‌کند توانسته در همان مقدمه دل خوانندگانش را ببرد چون روایتی درباره‌ی دوستی‌ها، وفاداری‌ها، رنج ها و سختی‌ها، جنگ‌ها و خونریزی‌هاست.

جایی که مردم بی خبر از سیاست، بازیچه‌ی تاثیرات خروش جنگ میان طالبان می‌شوند، جایی که امیر و حسن دو دوست که در یک خانه زندگی می‌کنند، مجبور می‌شوند به دلیل دین و باورهای غلط مردم دشمنی پنهانی داشته باشند، اما هیچوقت ریشه‌هایشان خشک نمی‌شود. بادبادک باز را می‌توان نماد سرسختی مردم هزاره در افغانستان دانست.

خلاصه داستان

کتاب بادبادک‌باز روایتی است از مردمان افغانستان که در آن به زندگی دو پسر افغان به نام های امیراز قوم پشتون (سنی) و حسن از قوم هزاره (شیعه) که با یکدیگر دوست صمیمی می‌شوند. این دو نفر در اوضاع نابسامان افغانستان در کابل زندگی می‌کنند، امیر تنها فرزند خانواده ای ثروتمند و در عمارت بزرگی همراه پدر خود و خدمتکاری به نام علی به همراه پسرش به نام حسن که تقریبا همسن امیر است، زندگی می‌کنند.

امیر و حسن دوستان خوبی برای یکدیگر شدند و حسن خدمتکار و دوستی وفادار و مهربان برای امیر به حساب می‌آمد اما امیر همیشه به محبتی که پدرش نسبت به علی و حسن داشت حسادت می‌کرد و همیشه فکر می‌کرد با رفتن آنها از عمارت محبت پدرش نسبت به او بیشتر خواهد شد.

طی ماجراها و خیانتی که در این زمان از سوی امیر و در کشور افغانستان اتفاق می‌افتد امیر و حسن از یکدیگر دور می‌شوند و روزگار اتفاقاتی جذاب و خواندنی را برای سرنوشت آن‌ها رقم می‌زند که در این کتاب به زیبایی به این رویدادها پرداخته شده است.

بخشی از متن کتاب را با هم می خوانیم:

“بابا گفت: فقط یک گناه وجود دارد، فقط یکی. آن هم دزدی است. هر گناه دیگری صورت دیگری از دزدی است. وقتی مردی را بکشی زندگی را از او دزدیده‌ای. حق زنش برای داشتن شوهر دزدیده‌ای، همینطور حق بچه هایش را برای داشتن پدر. وقتی دروغ بگویی، حق طرف را برای دانستن راست دزدیده‌ای. وقتی کسی را فریب بدهی، حق انصاف و عدالت را دزدیده‌ای.”

خالد حسینی – بادبادک باز

نقد و بررسی کتاب بادبادک باز

به عقیده منتقدان، کتاب بادبادک‌باز اثری است که به راحتی از خاطر انسان محو نمی شود و رمانی بسیار جذاب و خواندنی است و یکی از بهترین کتاب‌های نویسنده افغان درباره کشور افغانستان به شمار می‌آید.

این کتاب نمونه‌ی مناسبی برای آشنایی با جامعه این کشور است. شاید تنها کتابی که با بادبادک باز برابر است، کتاب به دنیا آمدن زیر میلیون‌ها سایه باشد.
شروع این کتاب با توصیف‌های بسیار زیبا از طبیعت افغانستان آغاز می‌شود. خالد حسینی استاد توصیف حوادث و وقایع است و تبحر خاصی در این مسئله دارد، شاید برای همین در اینجا بادبادک را نماد دوستی دو شخصیت به تصویر می‌کشد.

انتخاب شخصیت‌هایی از دو طبقه‌ی متفاوت قومی حالتی نمادین دارد و به انتقاد از نگاه‌های برتری جویی قومی و قبیله‌ای رایج در جامعة افغانستان می‌پردازد که باعث تبعیض‌های اجتماعی و فرهنگی شده است.

از دید کاربران قسمت‌های آغازین رمان که به کودکی امیر و حسن اختصاص دارد، جذابیت بیشتری نسبت به قسمت‌های بعدی آن دارد، نویسنده کتاب خالد حسینی با پیوند دادن آغاز و پایان رمان به هم از نظر ساختاری به رمان خود استحکام بخشیده است.

رمان او با بازی کودکان (بادبادک‌بازی) دو شخصیت و دوستی امیر و حسن آغاز می‌شود و در پایان هم با شروع دوستی امیر و سهراب و بادبادک‌بازی آن دو خاتمه می‌یابد. یک چرخه هیجان انگیز اما با یک تفاوت بسیار بزرگ.

نویسنده با هوشمندی بسیار خوبی به شخصیت‌های اصلی رمان پرداخته و در شخصیت‌پردازی تا حدود بسیار زیادی موفق ظاهر شده است. خالد حسینی با انتخاب نام‌های آشنا و مناسب که برای شخصیت‌های کتاب خود انتخاب کرده باعث شده است که خصوصیات آنان را به خوانندگان معرفی می‌کند. امیر مانند نامش، مدام به حسن دستور می‌دهد و امر‌ و ‌نهی می‌کند. حسن نیز مانند نامش دارای صفات نیکو و پسندیده است.

کتاب بادبادک‌باز به عنوان یک اثر ادبی و فرهنگی در خصوص فرهنگ و آداب و رسوم افغان‌ها سخن گفته است و دارای روایتی بسیار روان و دلنشین است. این رمان گوشه‌ای از فرهنگ یک ملت را به مخاطب عرضه می‌کند، حاشیه داستان این کتاب به کشتار و جنگ و قتل عام و تجاوز و … که منشاء اصلی گناه و کارهای غیرانسانی پرداخته است.

جایی که نویسنده این کارها را محکوم می‌کند و علت جدایی اصلی مردم افغانستان از کشورشان می‌داند. در کتاب اینگونه نقل شده است: بادبادک ‏باز ما را به ایامی می‌برد که رژیم سلطنتی افغانستان در میان بی‏‌خبری مردم سقوط می‌کند و این کشور دستخوش تحولاتی می‏‌شود که تا امروز شاهد آن هستیم.

پیشنهاد مطالعه: کتاب اثر مرکب

منتقدان چه می‌گویند؟

منتقدان بر این باور هستند که کتاب بادبادک‌باز بیان‌کننده فراز و نشیب‌های کشور افغانستان و اختلافات قومی و حکومتی در این کشور بوده است.

از نگاه کاربران این مسئله یکی از نقاط مثبت و بارز این کتاب این است که دیدگاه‌ها را در مورد افغان‌ها تغییر داده است و قصه شیرین مهربانی‌ها و اشتباه کردن‌ها و بی‌گناهی و پاکی مردم را به زیبایی به تصویر کشیده است، همچنین اینکه چطور یک انسان می‌تواند به درجه‌ای برسد که به افرادی مثل طالبان تبدیل شود و زاویه نگاه‌ها را نسبت به افغان ها تغییر می‌دهد.

از دیگر نقاط قوت کتاب بادبادک‌باز انسجام و روانی است که در قلم نویسند به چشم می‌خورد و حقیقتی از تقدیر و عدالت و پیروزی خیر از شر را به تصویر می‌کشد. . نویسنده در این رمان از زشتی نژاد‌پرستی، ویرانی جنگ، روابط آدم‌ها به زیبایی سخن گفته است.

---

شاید دوست داشته باشید این مطالب را هم بخوانید:

• خطای ستارگان بخت ما، داستان بی نهایت‌ها در زندگی
• معرفی کتاب ملت عشق (چهل قانون عشق با الیف شافاک)
• کتاب زمین بر پشت لاک پشت ها (داستان یک رنج با شکوه)
• کتاب کفش باز؛ خاطرات بنیانگذار نایک
• کتاب اوضاع خیلی خراب است (معرفی و بررسی)

کلام اخر

خالد حسینی با محور قرار دادن شخصیت‌های اصلی داستان از دو قوم مختلف به بیان اختلافات قومی و عدم ثبات سیاسی، اجتماعی و تباهی ملت افغانستان در لایحه‌های زیرین داستان پرداخته است. اگر دوست دارید با شخصیت‌های داستان همراه و در جریان اتفاقات بین آنها قرار بگیرید و از جذابیت‌های داستان لذت ببرید کتاب بادبادک‌باز را مطالعه کنید. اگر این کتاب را دوست دارید، سری به مطلب کتاب تولستوی و مبل بنفش بزنید.